Zaprojektuj autobiograficzną grę opowiadającą o twoim pierwszym razie – tak, chodzi o TEN pierwszy raz. Takie oto zadanie otrzymali uczestnicy tegorocznego konkursu Game Design Challenge.

Game Design Challenge odbywa się co roku podczas Game Developers Conference, najważniejszej światowej konferencji dla pracowników branży gier (tegoroczna edycja miała miejsce w dniach 25-27 marca w San Francisco). Pomysłodawcą konkursu jest Eric Zimmerman, projektant i badacz gier, współzałożyciel firmy Gamelab. Każdorazowo zaprasza do niego trzech uznanych game designerów (poprzednio byli to m.in. Will Wright, Peter Molyneux i Cliff Bleszinski), którym proponuje swego rodzaju eksperyment myślowy: zaprojektowanie hipotetycznej gry opartej na niezwykłej, wyjątkowo trudnej lub dziwnej idei.

W ubiegłych latach twórcy próbowali na przykład sprostać zadaniu wymyślenia gry o poezji Emily Dickinson, gry, za którą można by otrzymać Pokojową Nagrodę Nobla i gry, w którą można by było zagrać razem ze zwierzęciem. Celem jest wyjście poza utarte schematy tworzenia gier i zabawa niecodziennymi koncepcjami. Zwycięzca konkursu wybierany jest głosami zgromadzonej publiczności, a po ogłoszeniu wyników odbywa się wspólna dyskusja związana z tematem.

W tym roku zadanie było rzeczywiście trudne, a w dodatku kontrowersyjne. Motywów autobiograficznych można we współczesnych grach ze świecą szukać, a i temat seksu rzadko bywa podejmowany w sposób taktowny. Motyw erotycznej inicjacji, o której traktują liczne filmy, książki, wiersze czy piosenki, w przypadku gier wydaje się do zrealizowania niezwykle trudny lub wręcz niemożliwy. Jak z wyzwaniem tym poradzili sobie zaproszeni do konkursu twórcy?

Można chyba powiedzieć, że tak sobie. Steve Meretzky (odpowiedzialny m.in. za grową adaptację „Autostopem przez galaktykę” Doulgasa Adamsa) zaproponował umieszczoną w wirtualnym świecie „Second Life” grę-nie grę, w której nieśmiały i społecznie wyalienowany bohater przechodzi przez trzy etapy: szkoły średniej, w której nie potrafi nawiązać kontaktu z płcią przeciwną, studiów, podczas których zaczyna zdobywać nieco towarzyskiej ogłady, oraz początków dorosłego życia, kiedy wreszcie zaczyna chodzić na randki, ale okazuje się, że o ile seks nie jest już dla niego kłopotem, o tyle tego samego nie da się powiedzieć o połączeniu go z miłością. Całość przedstawiona została za pośrednictwem rozgrywki, której nabliżej jest do tekstowych przygodówek opartych na dialogach ze spotykanymi w świecie gry postaciami.

Drugi uczestnik konkursu, Sulka Haro (twórca popularnego serwisu społecznościowego dla nastolatków i gry w jednym – „Habbo Hotel”) nie skupił się na swoim pierwszym razie, tylko na pierwszym razie graczy. Jego projekt zbudowany został wokół user-generated content – treści tworzonych przez użytkowników. Gra byłaby wieloosobowa – każdy z czterech do sześciu graczy w turach opowiadałby anonimowo swoją historię. Na początku należałoby wybrać zdjęcie, które wiąże się z pierwszymi miłosnymi uniesieniami (na przykład jeśli pierwszy raz pocałowaliśmy swoją sympatię na szkolnych schodach, mogłoby być to zdjęcie schodów). To zdjęcie pokazane zostałoby następnie pozostałym graczom, którzy próbowaliby zbudować wokół niego swoją wersję opowieści. Podobnie działoby się z trzema kolejnymi zdjęciami. Na końcu gracze głosowaliby na historię, która najbliższa jest ich własnej.

Ostatnimi uczestniczkami konkursu były Heather Kelly i Erin Robinson z niezależnych studiów deweloperskich (odpowiednio Kokoromi i Wadjet Eye Games). Zaproponowany przez nie projekt był zbiorem zręcznościowych mini-gierek w stylu tych, jakie znaleźć można przede wszystkim na konsolach Nintendo. Wśród nich znajdowało się między innymi wybieranie z szafy ubrania bez guzików, sprzączek i innych elementów, które utrudniałyby szybkie zrzucenie, usuwanie z randkowego dania kawałków czosnku, gdy sympatia nie patrzy i wybieranie podkładu muzycznego, który stworzyłby odpowiedni nastrój. Głównym celem byłoby uniknięcie wypełnienia „wskaźnika upokorzenia” przed kulminacją, czyli wskoczeniem do łóżka z ukochanym.

Propozycja Kelly i Robinson spotkała się z największym aplauzem publiczności i tym samym obie panie zwyciężyły w konkursie. Po raz kolejny okazało się, że humor bywa czasem najlepszym wyborem, gdy zmierzyć się trzeba z intymnym tematem.

 
W przemówieniu wstępnym do tegorocznej edycji Game Design Challenge Eric Zimmerman słusznie zauważył, że gry wciąż obracają się wokół tych samych konwencji: wojna, fantastyka naukowa, horror i okolice. Czas wyjść poza utarte schematy gatunkowe i spróbować wykorzystać gry do poruszenia tematów mniej standardowych, z którymi inne media są za pan brat od dawna. Idea szczytna, ale projekty zaprezentowane podczas konkursu nie dają raczej odpowiedzi na pytanie, czy i jak gry powinny dotykać kwestii autobiograficznego spojrzenia na pierwsze doświadczenia erotyczne (czy szerzej: miłosne). Propozycje Meretzky’ego i Haro są dość mgliste i ich realizacja mogłaby być po pierwsze problematyczna, a po drugie niekoniecznie ciekawa dla gracza. Pomysł Kelly i Robinson jest błyskotliwy i zabawny, ale można go traktować raczej w kategoriach żartu, a nie faktycznej próby przekazania za pomocą języka gier emocji towarzyszących tak ważnej chwili w życiu każdego człowieka (co było celem konkursu).

Z tegoroczną edycją Game Design Challenge wiąże się jeszcze jedno wydarzenie, które sprawia, że zwócenie się twórców komercyjnych gier w kierunku tematów niekonwencjonalnych na większą skalę jawi się wciąż jako pieśń przyszłości. Heather Kelly i Erin Robinson nie miały pierwotnie uczestniczyć w konkursie – niemal w ostatniej chwili zastąpiły Kim Swift z Valve, główną projektantkę znakomitego „Portalu”. Jak się okazało, Swift wycofała się z konkursu na polecenie przełożonych, którzy nie chcieli, by firma kojarzona była z tematyką seksualną. Wygląda na to, że podczas gdy utrata głów i innych części ciała w ostatniej produkcji Valve, grze o zombie „Left 4 Dead”, jest całkowicie w porządku, utrata dziewictwa jest tematem tabu. Seks okazuje się bardziej niebezpieczny od przemocy – to znana od dawna prawida, ale mimo wszystko przykro co chwila znajdować jej potwierdzenie.

Eksperyment Zimermanna był oczywiście tylko zabawą, ale przy okazji obnażył z jednej strony bezradność doświadczonych twórców w obliczu niekonwencjonalnego tematu, a z drugiej pruderię jednej z najważniejszych firm w branży. Poza tym odbywał się w zupełnym oderwaniu od potencjału sprzedażowego gier dotyczących tak delikatnych kwestii, a jest raczej mało prawdopodobne, by odbiorcy przyzwyczajeni do gier utrzymanych stale w podobnych konwencjach nagle zmienili swoje nawyki. Świat gier komercyjnych nie jest jeszcze przygotowany na tak radykalny krok, jak włączenie na stałe w pole swoich zainteresowań tematów tak nietypowych, jak ten będący przedmiotem konkursu. Żeby jednak nie zabrzmieć zbyt pesymistycznie, pozwolę sobie dodać: wierzę, że to tylko kwestia czasu.

Marzena Falkowska

W znanej książce poświęconej teorii projektowania gier, Theory of Fun for Game Design, autor Raph Koster opisał hipotetyczną wariację na temat „Tetrisa”, w której zamiast klocków układamy ludzi. Mieli być to Żydzi, którzy przez gracza – nazistowskiego oprawcę – upychani są w komorze gazowej.

Koster z pewnością nie przypuszczał, że podobna gra może w rzeczywistości powstać. „Tetric Pit”, bo o tej produkcji mowa, stworzona została niedawno przez brazylijskie studio Loodo i można w nią zagrać na kilku portalach z flashowymi gierkami, między innymi tutaj.

„Tetric Pit” zostało zainspirowane pomysłem opisanym w książce, ale nie jest jego bezpośrednią realizacją. Zamiast nazisty i Żydów mamy średniowiecznego kata i bliżej nieokreślonych nieszczęśników. Sedno pozostało jednak to samo: ułożeni w różnych pozycjach ludzie spadają z góry ekranu, a zadaniem gracza jest układanie ich w horyzontalne linie, które następnie ulegają usunięciu. Co w praktyce wygląda w ten sposób, że poszczególne części ciał odrywane są przy akompaniamencie przeraźliwego krzyku.

Twórcy gry utrzymują, że ich celem było zmuszenie ludzi do zajęcia stanowiska, wyrażenia opinii. Osobiście jednak postrzegam „Tetric Pit” jako prowokację dla prowokacji, pozbawioną w zasadzie sensu. Dlaczego?

Hipotetyczny „Tetris” Kostera był eksperymentem myślowym powstałym w konkretnym celu. Miał obrazować relacje między mechaniką gry a jej znaczeniem. Sprawdzone, dobrze wszystkim znane, genialne w swej prostocie reguły „Tetrisa” mogą być umieszczone w kontekście, który odbiera im cały urok. Same w sobie nic jednak nie znaczą, są neutralne – to projektant gry nadaje gołej mechanice jakieś znaczenie. Opis Kostera był zresztą o wiele mocniejszy – Żydzi mieli próbować rozpaczliwie wydostać się z komory, wchodząc na siebie nawzajem. Chodziło o wybrażenie sobie gry tak odrażającej moralnie, że granie w nią (o ile w ogóle bylibyśmy w stanie się na to zdobyć) powodowałoby duży dyskomfort.

Twórcy „Tetric Pit” zupełnie pominęli sens idei Kostera, skupiając się na jej szokującej otoczce. A ponieważ złagodzili realia, nawet szokowanie nie wyszło im zbyt dobrze. Otrzymaliśmy kolejny dowód na to, że niektóre eksperymenty najlepiej sprawdzają się na papierze i tam, w sferze czysto teoretycznej, powinny pozostać.
 

Marzena Falkowska

W dyskusji wokół Dante’s Inferno obok entuzjastów szykujących się do walki z Belzebubem wypowiadają się też sceptycy (nef, Szewczyk, louvette) zatroskani losem poematu Dantego, który bezceremonialnie wykorzystano jako pretekst do urządzenia w wirtualnym piekle kolejnej krwawej łaźni. Niektórzy drżącym głosem pytają, jakie jeszcze dzieła literackie twórcy gier zechcą wziąć na warsztat.

O ile wiem, następne w kolejce są Iliada i Odyseja, potem Hamlet oraz Romeo i Julia, później Moby Dick, no i oczywiście Biblia. Już parę lat temu na potrzeby projektu Great Books Games sporządzono stosowną listę lektur wartych „przerobienia”. Nie od dziś wiadomo, że z kulturowego wysypiska śmieci, na którym żyjemy, każdy może zbierać pasujące mu elementy i komponować z nich dowolne kolaże. I tak z Dantego przetrwały „dantejskie sceny”, a z Boskiej Komedii ostał się ideowy kikut w postaci Piekła, czyli lokacji o największym potencjale dramatycznym. O Paradiso powiedzieć tego samego się nie da; zero konfliktów, nie ma z kim walczyć, bo też i o co?

Tym bardziej zadziwia ambicja (desperacja?) twórców projektu z przeciwległego bieguna ideologicznego, którzy postawili na Niebo. W grze pt. Heaven wystąpią m.in.: Archanioł Michał, 24 królów (symbolizujących 12 apostołów oraz 12 plemion Izraela), aniołowie oraz… Almighty God himself, czyli Jezus. Główny bohater, komandor Joshua, wyruszył na pokładzie statku kosmicznego w stronę księżyców Jowisza, ale na skutek kolizji z asteroidą trafił… do Nieba, gdzie spotka ponoć własną babcię w postaci niebianki Axis.

Gdybym zasłużyła na takie Niebo, musiałabym tam zabrać ciemne okulary. Blask bije po oczach niczym w rezydencji nowobogackich, a gospodyni nieodparcie kojarzy mi się z wystylizowaną na lalkę Barbie podrzędną gwiazdką estrady. Dla mnie to szok estetyczny, nawet jeśli strona wizualna gry budzi powszechny zachwyt, a nad projektem pracują graficy tej miary co Stephen Martiniere (Myst 5, Uru) oraz Dylan Cole (Kroniki Riddicka, Powrót Supermana). Co tam graficy, mój marny gust rozmija się z upodobaniami wyższych autorytetów, skoro twórcy powołują się na wersety z Księgi Objawienia, wedle których Niebo (a właściwie Nowe Jerusalem) tak właśnie wygląda: ulice ze szczerego złota, perłowe bramy, jaspisowe mury itd.

Wieloznaczną metaforę, jaką zawsze wydawała mi się Apokalipsa św. Jana, odczytano tu dosłownie i wykorzystano niczym instrukcję budowy miasta. Z pierwszych testów wynika, że z Biblii zaczerpnięto nie tylko opis lokacji, albowiem Genesis Works rzeczywiście próbuje tworzyć gry stymulujące rozwój duchowy chrześcijan (interactive games that stimulate christian spiritual growth).

Na razie Heaven określa się jako adventure, ale do gry przygodowej nie pasuje mi zapowiadana rozgrywka na sześciu poziomach oraz porównanie takich właściwości postaci jak waga, wzrost, prędkość poruszania się. Z drugiej strony miło przeczytać, że ta pląsająca po rajskich ogrodach nimfa waży dobre 140 kg i dopiero w zestawieniu ze stutonowym archaniołem wydaje się filigranową kruszynką.

Niewykluczone, że ostatecznie powstanie z tego jakieś „Niebo-online”, gdzie będziemy mogli się schronić przed troskami codzienności. Gorzej, jeśli Heaven okaże się tzw. action adventure game, podobnie jak wspomniana wyżej Dante’s Inferno, która z grą przygodową ma jeszcze mniej wspólnego niż z Dantem.
 
 
tetelo