Rzeczpospolita developingiem stoi

Rynek gier wideo rozwija się w zastraszającym tempie, obecne generacje konsol, komputerów czy nawet telefonów komórkowych pozwalają na coraz łatwiejsze tworzenie gier, co okazuje się być świetnym pomysłem na biznes. Branża elektronicznej rozrywki już jakiś czas temu dogoniła zyskami Hollywood – kolejne odsłony kasowego Harrego Pottera wypadają blado na tle wyników finansowych Call of Duty. Polacy czy konkretniej dopiero formująca się polska scena developerska cały ten wyścig Sony, Microsoftu, Nintendo, Activision czy Electronic Arts obserwowała dotąd z perspektywy biernego widza. Śledząc dokonania branżowych rekinów, wielomilionowe budżety i premiery kasowych hitów, Polacy wciąż pracowali nad niskobudżetowymi tytułami, a ich jedynym kontaktem z Zachodem była dystrybucja zagranicznych gier. Wszystko wskazuje na to, że 2011 rok zmieni dotychczasowy układ sił i Polska awansuje do czołówki europejskich, a być może nawet światowych producentów gier wideo.

W poprzednich latach Polska epizodycznie pojawiała się w zagranicznych branżowych mediach. Painkiller z 2004 roku od warszawskiego People Can Fly zaskarbił sobie sympatię graczy i recenzentów na całym świecie. Wydany w 2007 roku Wiedźmin stał  się drugą mocną marką pochodzącą z naszego kraju. Wrocławski Techland zabłysnął też dwiema częściami westernu Call of Juarez. Jednak wszystkie te gry pojawiły się na przestrzeni kilku lat i były raczej wyjątkiem od reguły niż jej potwierdzeniem. Mimo niezłej jakości i popularności, często gubiły się wśród konkurencji. Sytuacja zaczęła ulegać zmianie w ubiegłym roku, 2011 rysuje się natomiast jako prawdziwa rewolucja i pełnoprawne wejście Polaków na światowy rynek elektronicznej rozrywki.

Największym zaskoczeniem ubiegłego roku był Sniper: Ghost Warrior od City Interactive. Średnio oceniana przez branżowe media gra dzięki niskiej cenie już w dniu premiery cieszyła się ogromną popularnością. Tytuł swego czasu wskoczył nawet na pierwsze miejsce najpopularniejszych gier w Wielkiej Brytanii, co pozwoliło nie tylko na szybki zwrot kosztów produkcji (3 mln zł), ale także osiągnięcie sporych zysków. Firma zapowiedziała już poprawioną względem pierwowzoru reedycję Snipera na PlayStation 3, a także pełnoprawny sequel. Gra City Interactive zwróciła uwagę społeczności na polskich developerów, którzy zapowiadają  prawdziwą ofensywę w 2011 roku.

W styczniu na amerykańskim rynku zadebiutowało Two Worlds II od krakowskiego Reality Pump Studios. Druga już część gry RPG nie jest może hitem na miarę Wiedźmina albo Dragon Age, ale zdobyła w serwisie Metacritic aż 76 na 100 punktów. Luty przyniósł ze sobą światową premierę nail’d. Wyścigi quadów udowodniły, że autorski silnik Chrome stworzony przez Techland jest uniwersalny i sprawdza się w najróżniejszych gatunkach gier, od strzelanin FPP po wyścigi arcade. Największą premierą lutego jest jednak Bulletstorm – FPS od People Can Fly.

Warszawskie studio po komercyjnym sukcesie Painkillera zostało wchłonięte przez światowego giganta gier wideo – Epic Games. Polacy po stworzeniu komputerowej wersji Gears of War zaczęli prace nad swoim autorskim projektem. Bulletstorm powstawał cztery lata, a dzięki współpracy z Electronic Arts może pochwalić się większym budżetem niż jakikolwiek produkt rozrywkowy stworzony w kraju, przebijając nawet „Quo Vadis” kosztujące 20 mln zł. Do tego dzięki agresywnemu marketingowi Bulletstorm stał się rozpoznawalną marką jeszcze na długo przed swoją premierą.  Producent Adrian Chmielarz w jednym z wywiadów otwarcie przyznał, że sprzedaż poniżej 2 milionów egzemplarzy byłaby dla niego porażką. Jeżeli Sniper: Ghost Warrior w niecały rok osiągnął tylko na dwóch platformach milionowy nakład, to świetnie oceniane w pierwszych recenzjach Bulletstorm nie powinno mieć problemów z osiągnięciem wyznaczonego celu.

Trzy ważne premiery w ciągu zaledwie dwóch miesięcy są dopiero początkiem przygotowywanych przez polskich developerów atrakcji.

W kwietniu ukaże się wspomniany wcześniej Sniper: Ghost Warrior dedykowany PlayStation 3. Twórcy zapowiadają szereg zmian, poprawek i ekskluzywnych dla konsoli Sony dodatków. Gra zapowiada się nieźle, ale czy Polakom uda się odnieść oczekiwany sukces? City Interactive do już sprzedanego miliona na PC i Xboksie 360 planuje dodać 300 tys. egzemplarzy na PS3. Pytanie brzmi, czy Killzone 3 od Sony i Bulletstorm wraz z Crysisem 2 z stajni Electronic Arts nie zdominują pierwszego kwartału 2011 roku wśród gier FPP? Ewentualne przesunięcia daty premiery też nie wchodzą w grę – już teraz wiadomo, że przewidziane na jesień nowe Call of Duty i Battlefield 3 zajmą znaczną część rynku, poza tym City Interactive chce się wtedy wstrzelić z  drugą częścią Snipera. O samej grze jeszcze niewiele wiemy, ale większy budżet i wykorzystanie światowej klasy silnika graficznego (City nabyło Unreal Engine i CryEngine) pozwala z optymizmem patrzeć w przyszłość. Oprócz powyższej gry „z segmentu premium” firma pracuje nad Combat Wings i nieujawnioną jeszcze szerzej grą FPS osadzoną w realach II wojny światowej. Nad projektem czuwa Stuart Black pracujący wcześniej nad strzelaniną Black dla EA i Bodycount ze stajni Codemasters. Jeżeli dodamy do tego otwarcie nowych studiów developerskich i ekspansję na rynek smartfonów, to kreuje się obraz prawdziwego potentata elektronicznej rozgrywki Europy wschodniej. Najbliższe premiery pokażą, czy ambitne
plany mają szansę na realizację.

Zanim jednak szerzej zajmiemy się ostatnim kwartałem 2011 roku, nie sposób nie wspomnieć o zmierzającym wielkimi krokami Wiedźminie 2. W maju CD Projekt wypuści kontynuację swojego flagowego i jak na razie jedynego tytułu, który zaraz po Bulletstormie jest najbardziej rozpoznawalną obecnie polską marką w Europie i Stanach Zjednoczonych. Akcja promocyjna trwa już od dawna, CD Projekt wraz ze swoim nowym partnerem Namco-Bandai z powodzeniem promuje nadchodzącego RPG-a. Tomasz Gop z CD Projekt cyklicznie pojawia się w zachodnich mediach kwieciście opowiadając o przygodach Geralta z Rivii. Wiedźmin 2 widnieje też na prawie każdej liście najbardziej oczekiwanych gier roku, od polskiego serwisu Gry-online zaczynając, na amerykańskim IGN kończąc. Chociaż w przeciwieństwie do całej polskiej konkurencji Wiedźmin 2 dedykowany jest tylko platformie PC, to ostatnie wywiady sugerują rychłą konsolową konwersję. Sprawa jest o tyle istotna, że zachodni gracze w przeciwieństwie do polskich grają głównie na konsolach. Wiedźmin 2 na PlayStation 3 i Xboksa 360 wywindował by i tak przewidywaną wysoką sprzedaż. Pytanie tylko brzmi, czy przestarzałe już technologicznie konsole udźwigną Wiedźmina 2 bez straty jakości? CD Projekt RED uspakaja, że cały czas testuje fragmenty kodu na sprzęcie Sony i Microsoftu, nie padła jednak oficjalna deklaracja dotycząca konsolowej wersji, nie mówiąc już o wyznaczeniu daty premiery.

Majowy Wiedźmin 2 pojawia się w korzystnym dla wydawcy okresie – latem na ogół nie wychodzą żadne większe produkcje od takich gigantów jak Activision czy Electronic Arts, które często przesłaniają całą konkurencję. Z tego samego założenia wychodzi Ubisoft, planując na wakacje premierę trzeciej części Call of Juarez wrocławskiego Techlandu. Gra mimo zerwania z Dzikim Zachodem wcale nie zapowiada się gorzej od dobrze ocenianego Bound in Blood z 2009 roku. Polacy postanowili przenieść akcję do współczesności, osadzić fabułę wokół problemu walki z handlarzami narkotykowymi, całość jest jednak utrzymana w charakterystycznym klimacie poprzednich części.

Kolejna przewidziana na ten rok gra Techlandu, Dead Island, ukaże się prawdopodobnie dopiero w zimie. Mimo długiego czasu, dzielącego nas od premiery, tytuł ten właściwie nie potrzebuje już żadnej reklamy. Zmontowany przez irlandzkie studio Axis Animation trailer promujący grę z miejsca obiegł całą sieć. Nowatorski montaż, świetne wykonanie i kontrowersyjne sceny zwróciły oczy całego świata gier w stronę Polaków, którzy de facto nie pokazali nawet fragmentu samej rozrywki. Sama zapowiedź wystarczająco zelektryzowała przemysł rozrywkowy, a wydawca Deep Silver przebija się obecnie przez szereg propozycji dotyczących ekranizacji Dead Island. Na doniesienia znad Odry zareagowała też konkurencja. Telltale Games wkrótce po zapowiedzi Techlandu ujawniło The Walking Dead, Capcom z kolei przygotował internetową ankietę dotyczącą Dead Rising 2. Twórcy pytali o wrażenia z gry, prosili o wskazanie mocnych i słabych stron swojego tytułu. Wszystko wskazuje na to, że ruszyły już przygotowania do trzeciej części. I pomyśleć, że wszystko to przez jeden niepozorny filmik promujący grę z Wrocławia.

Warto też wspomnieć o świeżo przełożonym Afterfall: InSanity tworzonym przez katowickie studio Nicolas Games. Produkcja ta ma stanowić alternatywę dla Fallouta i podobnych, osadzonych w postapokaliptycznych realiach produkcji. Wiosenna data premiery została jednak przełożona na końcówkę roku. Prezes Nicolas uspakaja, że gra wygląda dobrze, a obsuw jest spowodowany chęcią równoczesnego wypuszczenia gry na PC, X360 i PS3. Mniejszy optymizm wykazują branżowe media, które po pierwszych pokazach Afterfalla opublikowały dość chłodne zapowiedzi. Jaka jednak nie będzie gra Nicolas Games, developer zapowiada już kolejne części osadzone w universum Afterfalla i zupełnie nowy projekt – Arena Morte. Tomasz Majka wierzy w potencjał swojej firmy, już jakiś czas temu zrezygnował z dochodowej dystrybucji na rzecz niepewnego developingu, kupił Frontline Studio i przemianował nazwę spółki na Nicolas Entertaiment Group. Tylko cena akcji Nicolas na NewConnect nie napawa optymizmem, ale w końcu City Interactive też rok temu o tej porze nie zapowiadało aż takich wzrostów.

Polski developing to nie tylko People Can Fly, CD Projekt RED, Techlnad czy City Interactive. W naszym kraju funkcjonuje szereg mniejszych firm specjalizujących się w mniejszych  projektach sprzedawanych przede wszystkim za pośrednictwem cyfrowej dystrybucji. 11 bit studios składające się z byłej załogi Metropolis Software (które zostało z kolei kupione przez CDP) od dłuższego czasu pracuje nad klasyczną grą z gatunku „tower defense”, Anomaly Warzone Earth przewidzianą na PC i iPada. Pochodząca z Lublina firma iFun4All stworzyła z kolei Paper Wars: Cannon Fodder i Crap of Defense. Te dosyć proste, zręcznościowe tytuły wyróżniają się ciekawym wykonaniem (grafika przypomina powycinane z kartek papieru ścinki), a także niestandardowym marketingiem. Twórcy w oficjalnych informacjach prasowych nazywają swoje dzieło „Najgorszą grą na świecie” i tłumaczą, że braki w developingu są spowodowane „pijaństwem ekipy z iFun4All i ograniczonym dostępem do elektryczności w ich węgierskiej wiosce”, gdzie „Fülöp Mészáros, jeden z najbardziej renomowanych węgierskich designerów (jeden z dwóch)” czuwa nad grą. Prześmiewcze podejście do tematu okazało się być strzałem w dziesiątkę. Zachodnie media prześcigają się w cytowaniu iFun4All, promując przy okazji ich gry, które wbrew tytułom są całkiem grywalne. Studio one2tribe stworzyło natomiast przeglądarkowego Wiedźmina: Versus, aktywnie działa też na rynku smartfonów i serwisów społecznościowych, aspirując do roli polskiej Zyngi.

Polski developing kwitnie jak nigdzie indziej w Europie wschodniej. Sąsiedni Czesi zasłynęli ostatnio z Mafii 2 i Machinarium, pracuja też nad nową częścią Silent Hilla na zlecenie Konami. Ukraińcy z 4A Games wydali Metro 2033 na PC i Xboksa 360, Frogwares pracuje natomiast nad kolejną przygodówką z serii Sherlock Holmes, która tym razem ma być w pełni konsolowa – potwierdzono już premierę na PS3 i X360. W opisie developerów tworzących za byłą już „żelazną kurtyną”  trzeba jeszcze wspomnieć o rosyjskim 1C, czy wykraczających już poza region –  Niemczech, gdzie powstał Crysis 2. Oczywiście im dalej na Zachód, tym większa konkurencja. Developerzy we Francji czy Wielkiej Brytanii tworzą znacznie więcej, chociaż zdarzają się wyjątki. Np. Codemasters na 2011 rok planuje tylko trzy duże premiery (DiRT 3, Operation Flaspoint: Red River, Bodycount), co w gruncie rzeczy zbliża firmę do Techlandu, również wydającego w tym roku trzy duże tytuły.

Odważne wypowiedzi lokalnych developerów mogłyby się wydawać obietnicami bez pokrycia, gdyby nie premiery ostatnich lat. Każdy nowo wyprodukowany tytuł był lepszy od poprzedniego, powyższe zapowiedzi zwiastują kontynuację pozytywnego trendu. Głównym powodem takiego skoku jakościowego jest coraz bardziej przedłużająca się „kadencja” PlayStation 3 i Xboksa 360. Dzięki spowolnieniu technologicznego pędu i postawienia Sony i Micrososftu na kontrolery ruchowe, polscy developerzy mieli czas na okiełznanie konsol i dopracowanie dedykowanych im technologii. Przykładowo piąta wersja silnika graficznego Chrome bez zająknięcia chodzi na komputerach i konsolach, twórcy nie muszą już 100% energii poświęcać optymalizacji kodu. Zatwardziali PeCetowcy już od jakiegoś czasu mówią, że konsole są hamulcowymi branży. Nie sposób się z nimi nie zgodzić, jednak jak widać przyhamowanie ma też pozytywne skutki.

2011 rok to prawdziwy przełom dla polskiego developingu. Czy powyższe tempo zostanie utrzymane i kolejne lata również będą obfitowały w równie wielkie premiery? Mam nadzieję, że tak – w końcu gry wideo to biznes i jeżeli rodzime tytuły osiągną zapowiadaną milionową sprzedaż, to trudno nie spodziewać się kontynuacji i nowych projektów.

Paweł Olszewski