„Penumbra – Czarna Plaga” – recenzja gry

STRASZNA GRA

„Penumbra – Czarna Plaga” to dziwny tytuł. Bardzo dziwny tytuł. Zagorzali miłośnicy horroru oraz twórczości H. P. Lovecrafta mogą pamiętać wydaną w zeszłym roku „Penumbra – Przebudzenie” [Penumbra – Overture]. Nie zebrała ona może zbyt entuzjastycznych recenzji ale narobiła przynajmniej smaku na – jak się wtedy wydawało – dwie kolejne części trylogii. Teraz już wiemy, że zamiast trzech części cyklu będą tylko dwie. (Jakimś pocieszeniem ma być obiecane rozszerzenie o nazwie „Requiem” ale szczegółów na razie brak.)

Drugą z nich jest właśnie „Czarna Plaga”, która zaczyna się w tym samym momencie w którym skończyło się „Przebudzenie”, ale znajomość poprzedniczki w praktyce nie pomaga w niczym. Jako ciekawostkę – ale i zachętę – warto dodać, że w Polsce CD Projekt sprzedaje obydwie gry wraz z dołączonym przewodnikiem (praktycznie są to pełne solucje gier) zaś całość włożona jest w zgrabnie zaprojektowane pudełko.

Na pierwszy rzut oka nie zapowiada się dobrze. Lovecraft, podobnie jak Stephen King, do adaptacji w jakimkolwiek medium szczęścia zbyt wielkiego nie miał. Na polu gier średnia ta wygląda wyjątkowo kiepsko – bez cynizmu można stwierdzić że, (poza może jednym wyjątkiem) demonstracyjne wymachiwanie nazwiskiem samotnika z Providence oznaczało desperacką próbę pokrycia marności. Po drugie, w tym samym rzucie oka dostrzegamy również grafikę. Jak na rok 2008 nie jest dobrze.
 

Screen z gry

Najlepszym dowodem są zresztą wymaganie sprzętowe w tej mierze – popatrzcie sami na koniec tej recenzji. Co prawda w teorii gra potrafi „wyciągnąć” rozdzielczość 1920 x 1080, ale i tak nie pomaga to dosyć surowym teksturom, topornym efektom specjalnym i ogólnie anachronicznemu odczuciu, jeśli chodzi o grafiki. Głównym powodem takiego stanu rzeczy są pewnie jak zwykle pieniądze – Frictional Games to młoda niezależna firma, nie dysponująca wielkim budżetem, zaś „Przebudzenie”, które było ich pierwszym tytułem, ewidentnie nie przyniósł Szwedom kokosów. No i jest jeszcze czas rozgrywki. Doświadczony gracz jest pewnie w stanie przejść przez grę w cztery, pięć godzin. Mnie to zabrało nieco dłużej ale też specjalnie skupiałem się na oferowanych możliwościach. To po trzecie.

Jeśli podsumować te wszystkie zarzuty, wydawać by się mogło, że właśnie w tej chwili szykuję się do zadania ciosu śmiertelnego. Nic bardziej błędnego – „Penumbra – Czarna Plaga” to jedna z lepszych gier, w jakie ostatnio grałem!

Fabuła – chociaż sama w sobie momentami bardzo frapująca – ma w ten fakt najmniejszy wkład. Poszukujący swojego ojca Howarda, główny bohater Philip (wybór imion nie jest oczywiście przypadkowy) budzi się w zamkniętym pokoju, w podziemiach opuszczonego kompleksu badawczego na Grenlandii. W poszukiwaniu swojego ojca oraz odpowiedzi na dręczące go pytania, podobnie jak w pierwszej części – przemierza korytarze, rozszyfrowując zagadki oraz próbując pozostać przy życiu. Nie jest to łatwe – bynajmniej nie ze względu na krążące po podziemiach potwory, ale fakt, iż Philip dotknięty jest tytułową zarazą.
 

Screen z gry
 
(spoiler)

W odróżnieniu jednak od innych infektantów kontrolowanych przez umysł roju (termin ów używany w grze jest niezbyt zgrabnym tłumaczeniem oryginalnego „Hive Mind”), u Philipa dochodzi do oddzielenia się od jego głównej osobowości postaci o imieniu Clarence, którego Anglicy określiliby przepięknie niedopowiedzianym „nasty piece of work”. Philipowi co prawda udaje się skontaktować z Amabel Swanson, ocalałą panią naukowiec, która obiecuje mu wyleczenie, ale po zlokalizowaniu kobiety dochodzący „do głosu” Clarence morduje ją. Koniec końców Philipowi udaje się wyekstrahować Clarence’a ze swojej osobowości.

W ciągu przyspieszających wydarzeń dochodzi do objawienia się pozaziemskiego bytu o nazwie Tuurngait. Jego zamiary są być może dobre, ale wymaga posłuszeństwa od tych, którzy za nim podążają. Nasz bohater początkowo „kupuje” wyjaśnienie wszelkich wydarzeń i ich motywów, ale pod sam koniec gry decyduje się na akt nieposłuszeństwa, wysyłając do przyjaciela email z koordynatami podziemi i prośbą: „Kill them all”. Wiadomość owa pojawią się zresztą na początku gry, której fabuła przedstawiona jest jako retrospekcja – stary literacki patent wśród gier z największym powodzeniem zastosowany bodajże w kultowym „Max Payne”.

(koniec spoilera)

Jak jednak wspominałem, to nie historia czyni „Czarną Plagę” nieoczekiwanym hitem. Pierwszym ze zdecydowanych atutów jest atmosfera. Co prawda czyhające na Philipa monstra pojawiają się raczej rzadko, a przy braku jakiejkolwiek broni najlepszą taktyką jest po prostu chowanie się i przeczekiwanie ich, ale powodów do strachu jest dużo więcej. Gra jest bardzo ciemna – nie próbujcie nawet grać w nią za dnia, kiedy rozjaśnianie monitorów zniszczyłoby misterną grę cieni i wątłych źródeł światła, jakie mamy do dyspozycji. Klaustrofobiczne odczucia powodują również wąskie korytarze, schowki i pozamykane pokoje.
 

Screen z gry

Surowość grafiki jedynie podkreśla ponurość całej rozgrywki. Niebagatelną rolę w budowaniu nastroju odgrywa również ścieżka dźwiękowa – krzyki, jęki, szmery i echa sprawiają, że w każdej chwili czujemy potrzebę obejrzenia się za siebie. Tego rodzaju dreszczy nie dostarczył mi nawet „F.E.A.R.”. Nastrój dodatkowo podbijają wydarzenia przedstawione w grze – to właśnie czy halucynacyjne sceny w świecie wyobraźni, w którym przemawia głos roju, znalezienie ciała ojca, który popełnił samobójstwo czy motyw Clarence’a zapewniły grze klasyfikację „od lat 16”, podczas gdy jej poprzedniczka uznana została za odpowiednią już dla dwunastolatków.

Drugim atutem jest charakter rozgrywki. „Penumbra – Czarna Plaga” to pierwszoosobowa gra przygodowa polegająca oczywiście na rozwiązywaniu zagadek. O ile jedna tak wiele gier w tym gatunku konfrontuje graczy z absurdalnymi sytuacjami i niemal niemożliwymi do odgadnięcia rozwiązaniami, Szwedzi postawili na rozsądek. Nawet jeśli zagadki stają się trudne, żadna z nich nie jest nieintuitywna. Aby wyłączyć światło, należy wyrwać kabel ze skrzynki z korkami. Aby otworzyć kratę, trzeba znaleźć łom. Śruby osłony duktu wentylacyjnego z braku śrubokręta można otworzyć spłaszczoną w imadle monetą. Tego rodzaju rozwiązania są nie tylko świeże, ale też oferują graczowi nadzieję, że sam jest w stanie – oczywiście w oparciu o uważną obserwację świata i odczytywanie wskazówek – dojść do odpowiedzi.
 

Screen z gry

W egzekucji powyższego kluczowa jest fizyka gry. I tutaj znajduje się moim zdaniem największy as „Czarnej Plagi”. Cały świat gry i wszystkie przedmioty są manipulowalne – ale ponownie w pełni intuitywny sposób, zaś sama manipulacja wymaga imitowania takich czy innych ruchów myszką. Spłaszczając wspomnianą monetę w imadle, musimy imitować okrężne ruchy. Szuflady wysuwamy adekwatnym ruchem, zaś przedmioty przesuwamy, napierając na nie przez dłuższy czas. W zasadzie nie ma ani jednego elementu świata gry, z którym nie można byłoby czegoś zrobić. Czy popycha to do przodu rozgrywkę, to inna sprawa, ale tak skonstruowana fizyka gry wpływa radykalnie na jej naturalność – niepotrzebne jest zapamiętywanie ciągów wyspecjalizowanych skrótów klawiaturowych.

Atmosfera, ciekawie skonstruowane wyzwania oraz fizyka – to wszystko sprawia, że „Czarna Plaga” to tytuł, w który każdy szanujący się fan survival horror zagrać powinien. Pewne niedociągnięcia i surowość nie czynią z niej natychmiastowego hitu, ale – w odróżnieniu od wielu podobnych pozycji – „Penumbra” jest autentycznym wyzwaniem, które jednocześnie nie popycha graczy w rejony absurdalnych decyzji i rezygnacji po linii „i tak bym nigdy sam nie skumał, jak to zrobić”. Tutaj można, co wcale nie oznacza, że jest łatwo i fajnie. Jest strasznie. Wiecie, w jakim sensie.
 

Paweł Frelik
 

Ocena: 4/6.

Zalety: Kapitalny nastrój, sensowne zagadki i rewolucyjna fizyka gry.
Wady: Surowa grafika i krótka rozgrywka.
 
Dla rodziców: Pozycja dla graczy mocno dorastających (16+).
 

Minimalne wymagania sprzętowe: Procesor Pentium 4 1.5 GHz lub szybszy, 512 MB RAM, 1,5 GB wolnej przestrzeni na dysku twardym, karta grafiki 64 MB RAM (GeForce 3+ albo ATI Radeon 8500+).
 

Penumbra – Czarna Plaga, przygodowa gra akcji w polskiej wersji językowej (napisy), od lat 16 (PEGI 16+). Cena 99,90 zł. Dystrybutor: CD Projekt.
 

Zobacz trailer gry: