Portret artysty z czasów Fejsbóga

Przemysł, produkt, wyniki finansowe, kampania reklamowa – to słowa klucze kojarzone z branżą gier wideo. Istnieją co prawda twórcy zwani indie (dla mnie: indyanie), usiłujący dotrzeć do publiczności bez pośredników, często z nieszablonowymi projektami. Jednak i oni, aby się przebić w zalewie podobnych kampanii na serwisach Kickstarter czy Indiegogo, muszą się przebrać w garniturki biznesmenów, zadbać o promocję, zabiegać o blogonotki, „twity”, „lajki” itp. Czytelnik, który uważa podobne działania za obowiązujący standard, pewnie potraktuje ten tekst jak reportaż z egzotycznego indiańskiego rezerwatu. I słusznie, bo prawdziwie niezależni są już tylko ostatni Mohikanie.

Jesteśmy z natury samotnikami, wręcz klinicznie nie znosimy lansu. Dzięki kolegom orientuję się trochę w serwisach społecznościowych, ale dla mnie zaglądanie na Facebook, by odpowiedzieć na prywatne wiadomości, to prawdziwa udręka. Nad komputer przedkładam kartkę i ołówek, wciąż czytam papierowe książki, wolę chodzić pieszo niż jeździć metrem. Nie dowierzam tym nowoczesnym wynalazkom.

Tak przedstawia się Mikołaj Dybowski, lider rosyjskiego studia Ice-Pick Lodge, w trakcie trwania kampanii na Kickstarterze, gdy prawdopodobnie wielu przedstawicieli mediów wysłało do niego pakiety pytań z nadzieją na wywiad. Najskuteczniejsza okazała się autorka blogu WASD, która  zadawała pytania pojedynczo, dzięki czemu Dybowskiemu się zdawało, że po prostu koresponduje z fanką, a nie prowadzi akcję promocyjną. Tak to przynajmniej wyjaśnia na forum IPL, tłumacząc jednocześnie, że członkowie zespołu to typowi introwertycy, zamknięci w sobie i skupieni na pracy, a kontakt z publicznością i działania marketingowe to dla nich uciążliwy wysiłek.

W wywiadzie opowiada o procesie twórczym, który w jego przypadku wcale nie zaczyna się od fajnego pomysłu na grę. U źródła są zwykle dręczące go problemy natury ogólniejszej, nie dające mu spać po nocach kwestie filozoficzne, z którymi usiłuje się zmierzyć, przede wszystkim na własny użytek, wykorzystując gry jako medium. Tak było z Pathologic i The Void/Tension, które to doświadczenia na tyle go wyczerpały, że w pracę nad Cargo! nie czuł się emocjonalnie zaangażowany. Jako członek zespołu starał się wykonać swe zadanie jak najlepiej, ale motywował go „tylko” profesjonalizm i poczucie obowiązku, bez wewnętrznej potrzeby, iskry Bożej.

Od dłuższego czasu wyobraźnię Mikołaja pochłania projekt pod roboczym tytułem Chłód (Zimno?), ale jako że ma to być z założenia dzieło o epickim wymiarze, kosztowne w produkcji, powstanie dopiero wówczas, gdy znajdą się odpowiednie środki. Porównuje go do trzymanego w inkubatorze jaja feniksa, które nie może się wykluć z braku pieniędzy. Z nadzieją na ich pozyskanie IPL udali się swego czasu na targi do Kolonii, gdzie przedstawili wydawcom trzy projekty: Chłód, remake Pathologic oraz MMO na podstawie Cargo! (w dalszej części wywiadu Dybowski wyraża ulgę, że ten ostatni pomysł nie doczekał się realizacji, bo straciłby wszelki szacunek dla siebie). Mimo że usłyszeli wiele komplementów i zapewnień o gotowości do współpracy, kontakt z producentami się urwał. Po półrocznym oczekiwaniu Ajrat Zakirov zaproponował: zróbmy wreszcie coś, cokolwiek, choćby przez Kickstarter!

Już wiemy, że tym czymś będzie Knock-knock (Puk-puk), ale dręczy nas pytanie: dlaczego nie rozpoczęli od razu zbiórki funduszy na Chłód? Czyżby stchórzyli?

Chyba rzeczywiście trochę się przestraszyliśmy. Nawet budżet dla Puk-puka zaniżyliśmy, w rzeczywistości potrzeba wiele więcej. Czuję się bardzo niepewnie na tym gruncie. Jakbym wylądował na obcej planecie i musiał przedostać się przez gęsty las. Zaczepiają mnie jakieś humanoidy, a każdy z nich twierdzi, że to on zna najkrótszą drogę, a pozostali sprowadzą na manowce. Co robić? Komu wierzyć?

W związku z licznymi pytaniami wyjaśnia, że choć Puk-puk to niezbyt rozbudowany projekt, to z pewnością nie będzie platformówką, grą typu flash czy casual ani łatwym sposobem na szybką kasę. Co to ma być w takim razie? W odpowiedzi lider IPL zarysowuje aktualnie zajmującą go problematykę: zagadka myślenia, ludzki umysł i jego ograniczenia, dialog człowieka ze światem, rozterki jednostki w dobie gwałtownych przemian kulturowych. Za wcześnie mówić o szczegółach rozgrywki, ale zatrudnił już dodatkowych specjalistów od mechaniki i szukają teraz wspólnie właściwych rozwiązań. Wolałby, aby Puk-puk okazał się na tyle prosty w obsłudze, by dało się też grać na iPadzie. Czy nie obawia się zatem zniechęcenia prawdziwych graczy, rozczarowania fanów czekających na coś głębokiego i trudnego zarazem, w co gra się dwa dni, a rozpamiętuje dwa lata?

Najważniejsze to być uczciwym wobec siebie, a ludzie zrozumieją. Przy całym szacunku dla fanów, uważam, że nie należy robić niczego tylko dla zaspokojenia cudzych oczekiwań. To dobrze, że każda następna gra jest niepodobna do poprzednich. Poszukujemy, eksperymentujemy, próbujemy zrobić „coś głębokiego” w różnych formułach. Jasne, że moglibyśmy stworzyć grę w jakimś klasycznym gatunku, z wykorzystaniem sprawdzonej rozgrywki, osadzając ją w niepowtarzalnym, typowym dla IPL sztafażu. Być może zajmiemy się tym kiedyś, na starość, gdy zbraknie nam odwagi, ale póki jesteśmy młodzi, chcemy zdobywać nowe szczyty.

Na koniec nie odmówię sobie przytoczenia odpowiedzi na standardowe, ale interesujące chyba wszystkich pytanie o ulubione gry Dybowskiego.

Przede wszystkim Thief: The Dark Project. Odkąd zobaczyłem filmik z Victorią prowadzącą Garreta do Konstantyna, wiedziałem już, że Bunt (taki tytuł nosił wówczas projekt Pathologic) będzie grą komputerową. Od dzieciństwa uwielbiam Loom. Cenię też Silent Hill 2 i 3, pierwszego Maxa Payne’a, Grim Fandango, Psychonautów, Fallout, Planescape Torment. – A z nowszych? – Podobał mi się Skyrim oraz Dear Esther. Wiele godzin spędziłem nad Kingdom Rush, ale dziś uważam ten czas za stracony. Nie zostawiło to większego śladu w moim życiu. W ciągu ostatnich dwóch lat grałem w różne MMO jak szalony, by w końcu pojąć, na czym ta sztuka polega. Także Dofus to tylko narkotyk, pożeracz czasu. Całe szczęście, że nie zrobiliśmy Cargo w wersji MMO, bo czułbym się jak handlarz opium.

W tekście wykorzystałam fragmenty wywiadu opublikowanego na blogu WASD oraz wypowiedzi z forum Ice-Pick Lodge w moim tłumaczeniu. Z ostatniej chwili: właśnie otwarto także forum w języku angielskim.

Tetelo