Gry komputerowe w muzeach?

Złożony świat gier wideo od dawna obejmuje znacznie więcej niż tylko czynność grania. Na tzw. przestrzeń kulturową gier składa się szeroki zakres zjawisk kulturowych, takich jak twórczość artystyczna fanów, przebieranie się za postacie z gier, modyfikowanie gier, pisanie przewodników po grach  czy remiksowanie ścieżek dźwiękowych SID (muzyka komponowana do gier uruchamianych na komputerach Commodore 64). Fanart tworzony przez graczy nierzadko zaskakuje wysokim poziomem, porównywalnym z dziełami o tematyce skupiającej się wokół gier, które już od kilku lat można spotkać w przestrzeni muzealnej. A więc stało się – gry przekroczyły wirtualną barierę i znalazły się w muzeach.

Grafika z karcianki Legends of Norrath – Against the Void

Jednym z pierwszych większych wydarzeń artystycznych w Europie, scalających świat sztuki i gier, wideo była wystawa „Games – Computerspiele von KünstlerInnen”(„Games – gry komputerowe stworzone przez artystów”), która odbyła się w 2003 roku w PHOENIX Halle w Dortmundzie. Na 2,2 tys. m. kw. umieszczono prace 25 artystów z różnych krajów. W swoich dziełach zmodyfikowali oni na rozmaite sposoby komercyjne gry komputerowe, takie jak Pong, Super Mario, Tetris, Quake czy Counter Strike. W PHOENIX Halle zaprezentowano także krótkie wideoklipy oraz instalacje graficzne przygotowane m.in. przez brytyjskiego artystę Richarda Pierre-Davisa czy pochodzącego z Niemiec Olafa Vala.

Dirk Digger – gra przygodowa na telefony komórkowe.

W Stanach Zjednoczonych głośno było o wystawie „Into the Pixel”, która rozpoczęła swoją podróż w Los Angeles na konferencji E3 w 2008 roku, a następnie została przeniesiona do Europy, do Stuttgartu. Tegoroczna „ITP”  ponownie wystartowała w Los Angeles na początku czerwca. Zainteresowanie ze strony artystów było ogromne. Jury, składające się z kuratorów dwóch muzeów w Los Angeles (LA County Museum of Art i Getty Museum) oraz ekspertów z przemysłu gier, zostało przytłoczone ilością prac. Napłynęło ich prawie 300. Wybrano 16. Wśród szczęśliwych artystów znaleźli się m.in. Stephane Martiniere, Daniel Dociu czy Tyler West, który wystawił grafiki do gry Guild Wars  studia NCsoft, jednego z największych wydawców gier MMO. W wywiadzie dla amerykańskiego dziennika USA Today, West przyznał, że umieszczenie gier wideo w ramach przestrzeni muzealnej w pewnym sensie oficjalnie potwierdza ich status jako pełnoprawnej sztuki. Niektóre dzieła Tyler West udostępnił w swoim wirtualnym studio.

„ITP” to jedyna na świecie wystawa zderzająca ekspertów z dziedziny tradycyjnych sztuk pięknych z weteranami interaktywnego przemysłu rozrywkowego. Część prac można obejrzeć online.
Podobne awangardowe przedsięwzięcia miały miejsce także w poprzednich latach. W marcu 2005 roku galeria START SOMA w San Francisco zaprezentowała ekspozycję „The Video Game Art Show”, a rok później w Blue Dot Gallery w Toronto odbyła się wystawa prezentująca projekty  graficzne przeznaczone na konsolę Xbox 360.

Guild Wars

Co więcej, sztuka gier komputerowych doczekała się także swojego wydania książkowego. W 2008 roku na rynek trafił album Josha Jenischa „The Art of the Video Game”. Na 192 stronach wydrukowano wspaniałej jakości screenshoty oraz szkice z gier, takich jak Tomb Raider, Sonic the Hedgehog, Call of Duty, Elder Scrolls i wiele innych. Poza oprawą graficzną, w książce można także znaleźć analizę wybranych prac i wywiady z ich twórcami.

Kontemplowanie sztuki ze świata gier w muzeach czy wydawanie albumów książkowych wciąż nie należy do powszechnych zjawisk, ale nowa era uznania dla sztuki cyfrowej stoi u progu sukcesu. Może i w Polsce doczekamy się niebawem podobnej głośnej wystawy. Mamy przecież na koncie „Wiedźmina”, całkiem solidną grę RPG z rodzimej kuźni CD Projektu. Na razie pozostaje nam podziwianie fanartu online.

Sonia Fizek