ARG – Gry Rzeczywistości Alternatywnej

Co to jest ARG?

ARG (z ang. Alternate Reality Game) to gatunek gier, w którym świat rzeczywisty wykorzystywany jest jako pomost łączący interaktywną fabułę z prowadzącymi rozgrywkę graczami. Elementy opowieści ukrywane są w rozmaitych mediach, takich jak: Internet, telewizja, gazety czy reklamy. W kręgu anglojęzycznym funkcjonują też terminy: beasting (od pierwszej gry ARG „The Beast”), unfiction (antyfikcja), immersive fiction (dosłownie: „fikcja immersyjna”, czyli taka, która pozwala uczestnikowi na całkowite zanurzenie się w świecie przedstawionym) czy viral advertizing (marketing wirusowy).
 

 
W rzeczywistości alternatywnej gracz stapia się ze światem fikcyjnym przy użyciu świata realnego. Gra ARG jest niczym tygiel wypełniony elementami fikcyjnymi i zagadkami, których rozwiązywanie przypomina rozgrywkę prowadzoną w klasycznych grach RPG. „Mistrz gry” (ang. Puppet Master) przekazuje pozostałym graczom fragmenty opowieści, wymyśla zagadki oraz układa misje. Wszelkie niezbędne informacje udostępniane są za pośrednictwem rozmaitych środków komunikacji – drogą mailową, poprzez smsy, strony internetowe, podcasty. Strzępki informacji mogą być także ukryte w samym kodzie wykorzystanym przy projektowaniu danej strony WWW. Zdarza się, że wytropić je można nawet w reklamach telewizyjnych. To właśnie te skrzętnie ukryte wskazówki napędzają całą machinę ARG i odkrywają przed graczami nowe wątki opowieści, z których można ułożyć logiczną całość. Bardzo często zagadki nie da się rozwiązać samodzielnie, dlatego w grach typu ARG tak ważna jest praca zespołowa. Nieoceniona jest tu moc, opartego na strukturze sieciowej, Internetu. Bez niego koordynowanie tak ogromnej ilości danych i przesyłanie ich pomiędzy graczami z całego świata byłoby praktycznie niewykonalne.
 
„The Beast” – pierwsza gra ARG

Za pierwszą grę ARG uznaje się „The Beast”. Gra stworzona przez Microsoft była elementem kampanii reklamowej filmu Stevena Spielberga A.I. Sztuczna inteligencja (2001). W zwiastunach twórcy gry podkreślali, że „The Beast” wcale nie jest grą („This is not a game”), co nadawało wykreowanej fikcji posmaku realności.

Świat gry – zakodowany na 30 stronach WWW – stworzył Sean Stewart, uznany kanadyjski autor powieści science fiction i fantasy. Zadaniem graczy było prowadzenie śledztwa w sprawie fikcyjnego morderstwa. W tym celu musieli oni przeszukiwać strony internetowe, założone rzekomo w 2142 roku i pisać e-maile do postaci z gry. To właśnie wtedy, w kwietniu 2001 roku, powstała znana grupa dyskusyjna The Cloudmakers, która zrzeszała najbardziej wytrwałych i zaangażowanych graczy. W lipcu 2001 roku The Cloudmakers zakończyli zmagania z grą. Do dziś jednak funkcjonuje oficjalna strona cloudmakers.org, na której można znaleźć nie tylko obszerne archiwum „The Beast”, ale również informacje o innych ciekawych grach ARG.

Pierwsza płatna gra ARG

Po ogromnym sukcesie „The Beast”, w lipcu 2001 roku kanadyjska firma Electronic Arts wyprodukowała „Majestic”, komeryjną grę ARG, której prenumerata kosztowała 9.95 dolarów miesięcznie. Pakiet gry zawierał CD-ROM, kopię przeglądarki Internet Explorer, komunikator internetowy AIM (AOL Instant Messanger) oraz bonusy w postaci ścieżek dźwiękowych w formacie MP3. Do rozwiązania zagadek projektu EA gracze wykorzystywali telefony, e-maile, komunikatory internetowe oraz zaprojektowane specjalnie na tę okazję strony WWW. „Majestic” utrzymano w konwencji trillera science fiction.

Pomysł oraz nazwę gry zainspirowała teoria spiskowa dotycząca UFO. W 1947 roku w Stanach Zjednoczonych powstał tajny zespół Majestic-12, który badał działalność UFO. Świat przedstawiony „Majestic” przywoływał więc klimat serialu „Z Archiwum X”. Niestety gra nie odniosła sukcesu – nie przyciągnęła wystarczającej liczby fanów. Już w kwietniu 2002 EA zawiesiło projekt.

ARG promująca „Zagubionych”

Ogromnym sukcesem okazała się natomiast gra „The Lost Experience”, która wspierała kampanię reklamową serialu „Zagubieni”. Za projektem „TLE” stały trzy wielkie stacje telewizyjne – ABC w Stanach, Channel 4 w Wielkiej Brytani i Channel 7 w Australii. W maju 2006 roku, tuż po zakończeniu drugiego sezonu „Zagubionych”, Jordan Rosenberg wprowadził fanów w tajemniczy świat „The Lost Experience”. Wszystkie strony gry (poza stronami sponsorów) to dzieło brytyjskiego biura projektowego Hi-ReS!, które wcześniej stworzyło interaktywną stronę Lost: The Untold dla Channel 4. Wskazówki i tropy, którymi podążali gracze skrzętnie ukryto nie tylko na stronach WWW, ale także w wiadomościach głosowych, reklamach telewizyjnych, gazetach czy w powieściach opartych na kultowym serialu. W roku 2005 oraz 2006 wydawnictwo Hyperion Books, należące do firmy ABC, wprowadziło na rynek trzy powieści („Zagrożony gatunek”, „Ukryta tożsamość”, „Znaki życia”), wypełnione dodatkowymi tajemniczymi wątkami z wyspy.

  
Fabułę „TLE” wymyślono tak, aby nie stanowiła ona części serialu, ale była równoległą do niego opowieścią. W świecie gry rozwinięto wątki, które nie pojawiają się w serialu. Wiele miejsca poświęcono tajemniczej inicjatywie DHARMA oraz stojącej za nią firmie The Hanso Foundation. Gracze mogli także dowiedzieć się nieco więcej o samej wyspie oraz odszyfrować znaczenie liczb 4 8 1 5 1 6 2 3 4 2.
 
Pomiędzy sezonem trzecim i czwartym („Find 815”) oraz czwartym i piątym („Dharma Initiative Recruiting Project”) uruchomiono kolejne odsłony gry ARG, tym razem na nieco mniejszą skalę. 22 września 2009 roku wypada ósma rocznica pierwszego odcinka „Zagubionych”. Na tę okazję twórcy serialu przygotowali nowy interaktywny projekt – Uniwersytet LU (Lost University). Zajęcia rozpoczynają się 22 września, a studiować można m.in. Starożytne pisanie po ścianach, Wstęp do fizyki podróży w czasie czy tajemniczy przedmiot o nazwie Jestem zagubiony, więc jestem (I’m Lost, Therefore I am). Zainteresowanym polecam obejrzenie zwiastuna na stronie lostuniversity.org. Zapowiada się niezła zabawa.

Dla tych, którzy nie mieli jeszcze okazji zmierzyć się z grami ARG, przygotowałam krótką listę terminów oraz przydatnych stron WWW, na których można znaleźć więcej ciekawych informacji na temat gier rzeczywistości alternatywnej.  

Przydatne terminy

Jak każdy inny gatunek gier, również i ARG wykształciły własną terminologię. Poniżej wyjaśniam kilka przykładowych haseł, na które gracz zapewne natknie się podczas rozwiązywania łamigłówek ARG. Ponieważ większość gier tego typu krąży w sieci w języku angielskim, obok tłumaczenia polskiego podaję oryginalne nazewnictwo.

Zasłona (Curtain)
W przenośni – magiczna zasłona, za którą ukrywa się Mistrz gry. W terminologii gier ARG chowanie się „za zasłoną” oznacza pozostanie anonimowym, niezauważalnym dla graczy.
 
Mistrz gry (PuppetMaster)
Jeden z projektantów gry. W grach ARG na dużą skalę (takich jak „The Beast” czy „TLE”) mistrzów gry jest wielu. To oni wymyślają fabułę, łamigłówki, tropy oraz ukrywają je na stronach internetowych, w reklamach czy w podcastach. Mistrzowie gry to jej główni architekci.
  
Trop zagadki (Puzzle Trail)
Seria zagadek, gdzie jedna wskazówka prowadzi do strony WWW z kolejną podpowiedzią itd. Czasem strony takie zawierają dodatkowy trop opowieści i mogą skutecznie odwrócić uwagę uczestników gry. Często sami gracze tworzą krótkie dodatkowe zagadki.
 
Królicza nora (Rabbit Hole)
Zagadka/wskazówka wprowadzająca w świat gry
 
Trop (Trail)
1) Strony, bohaterowie oraz wskazówki wykorzystywane w grze. Większość z nich tworzona jest na stronach wiki.
2) synonim dla tropu zagadki

Przydatne strony

Na koniec podaję kilka linków do stron WWW, na których znajdziecie więcej ciekawych informacji na temat gier ARG. Zainteresowanym polecam także przeczytanie krótkiego, trzynastostronicowego przewodnika po grach ARG .

www.cloudmakers.org
www.unfiction.com
www.argn.com
www.lostuniversity.org
www.thelostexperience.com

Sonia Fizek