10. rocznica „Oddworld: Abe’s Oddysee”

ODDYSEJA ABEGO

Jest w historii gier video kilka tytułów zasługujących na miano „kamieni milowych”. Tacy twórcy jak Sid Meier, Lawrence Holland, Toby Gard czy Tim Schafer wyznaczyli na długo nowe standardy, do których inni starają się jedynie dostosować. Czy może być większe osiągnięcie? Tak. Można stworzyć genialną grę, której nikt nie odważy się naśladować.

Mija właśnie dziesięć lat od dnia, w którym Lorne Lanning zaprezentował światu swoje dzieło – „Oddworld: Abe’s Oddysee”. Ten program, wydany w 1997 roku na platformę PC i konsolę Playstation, wymyka się wszelkim próbom klasyfikacji.

Najłatwiej powiedzieć, że jest to skomplikowana gra platformowa, ostatnia już chyba pozycja tego niezwykle popularnego niegdyś gatunku. Rzeczywiście – główny bohater przemieszcza się po dwuwymiarowych planszach, starając się przy pomocy skoków i sprintów uniknąć zastawionych przez programistów pułapek. I tu kończą się wszelkie podobieństwa ze zręcznościowymi grami dla dzieci.

Abe, tytułowy bohater, jest Mudokonem, przedstawicielem humanoidalnej, zielono-niebieskiej rasy zamieszkującej przedziwny świat zwany Oddworldem. Abe pracuje, choć raczej nie jest zatrudniony, w Repturefarms, rzeźni przerabiającej na mięsne przysmaki wszystkie gatunki zamieszkujące Oddworld. Przerabiającej tak skutecznie, że zasoby surowca właśnie się wyczerpały. Glukkonowie, właściciele Repturefarms znajdują sposób wyjścia z kryzysu – będą przetwarzać na konserwy Mudokonów, harujących w rzeźni niewolników.

Zobacz intro gry:

Zadaniem gracza jest uwolnienie jak największej liczby spośród 100 zatrudnionych w Repturefarms Mudokonów. Żeby tego dokonać, trzeba uniknąć tysiąca zasadzek, rozmieszczonych na siedmiu niesamowitych levelach. Czyli miedzy innymi: wielkich maszynek do mięsa, potrafiących przemielić Mudokona w sekundę, elektrycznych barier palących go na proch, spadających przedmiotów, zapadni, min, ślimaków w mechanicznych gaciach, uzbrojonych w karabiny maszynowe i zatrudnionych w Repturefarms na etatach strażników, tychże samych wyposażonych w śmigiełko do latania, przedstawicieli niezwykle agresywnej fauny Oddworldu – można długo wyliczać. Jak to w przypadku gry platformowej, trzeba tu szybko przebierać palcami, ale przedtem chwilę się jednak zastanowić.

Grafika jest jedną z najmocniejszych stron programu i wciąż, mimo upływu dziesięciu lat, robi wielkie wrażenie. Gra jest w zasadzie dwuwymiarowa, jednak twórcy zastosowali prosty chwyt, doskonale kompensujący ten mankament. Wszystkie obiekty tła na planszach umieszczono w pewnej odległości od miejsca, w którym znajduje się Abe, co tworzy wrażenie głębi. Same tła, modele postaci, przyroda Oddworldu są, po prostu, dziełem geniusza. Podobnie jak i ścieżka dźwiękowa gry.

„Oddworld: Abe’s Oddysee”, obok niewątpliwej grywalności, ma drugie, polityczno-ekonomiczne dno. Świat, w jakim przyszło żyć Abemu, wcale nie jest wesoły. Ta część Oddworldu, która została zdominowana przez Glukkonów, tak naprawdę przypomina obóz koncentracyjny (poszczególne strefy w Repturefarms zwane są „Zulagami”). Glukkonowie, świetnie ubrani i palący ogromne cygara, nie posiadają rąk – przecież ich nie potrzebują. Pomysł, by przerabiać pracowników na konserwy pokazuje nam dokładnie, co Lorne Lanning myśli o kapitalizmie i wielkich korporacjach. „Oddworld: Abe’s Oddysee” to urocza makabreska (wiem, to oksymoron), przeznaczona zdecydowanie dla dorosłych graczy. Jakim sposobem gra uzyskała w USA oznaczenie ESRB Teen (dopuszczonej dla nastolatków), a w Europie ELSPA 11+ (dla jedenastolatków), tego nie jestem w stanie zrozumieć.

(przykładowe screeny z gry)
 

„Oddworld: Abe’s Oddysee” osiągnęła niesłychany sukces; w 1997 roku była jedną z najlepiej sprzedawanych gier. Oddworld zyskał sobie wielką rzeszę oddanych fanów, a sam Lorne Lanning miano wizjonera. Druga część przygód dzielnego Mudokona: „Oddworld: Abe’s Exoddus” (1998) tylko potwierdziła pozycję dewelopera. Lorne Lanning ogłosił, że następna gra z cyklu, „Munch’s Oddysee” będzie w pełni trójwymiarowa. Tytuł ten miał ukazać się w 2001 roku. Tym samym, na który Microsoft zapowiedział premierę swojej rewolucyjnej konsoli do gier Xbox. No i stało się. Tuż przed przewidywaną premierą Lanning oświadczył, że „Munch’s Oddysee” ukaże się jedynie na konsolę Microsoftu (wyszła jeszcze wersja na platformę Game Boy Advance).

Protesty fanów nie zdały się na nic. Gra miała „pociągnąć”, obok kilku innych „ekskluzywnych” tytułów, sprzedaż Xboxa, i pewnie spełniła swoje zadanie. Podobnie następny tytuł, świetnie oceniony „Oddworld: Stranger’s Wrath”. Jednak obie gry były już niedostępne dla użytkowników PC; Microsoft nie wycofał się ze swojej decyzji. Czy słusznie? W 2001 roku wielu miłośników Oddworldu obiecało sobie, że za nic na świecie nie kupią Xboxa. Część zapewne dotrzymała słowa.

W 2005 roku Lorne Lannig ogłosił, że studio Oddworld Inhabitants kończy działalność. Swoją decyzję Lenning tłumaczył frustracją związaną z systemem finansowania i dystrybucji gier video. Czyli – Abego pokonał kapitalizm. Cóż za ironia losu… Nie doczekamy się, zatem, żadnego „Oddworld: Anniversary” (w każdym razie nie w przewidywalnym terminie).

Dziesiąta rocznica jest dla fanów raczej smutna. Może, za kilka następnych lat, komuś będzie się opłacało przywrócić do życia ten niesamowity, wirtualny świat. Wszystko zależy od tego, czy branżą będą nadal rządzić zastępy Glukkonów…

Jan M. Długosz
 

Zobacz oficjalną stronę gry