PODWÓJNE ŻYCIEPrzedmioty nie tylko żyją własnym życiem, ale również zmieniają nasze. Autorzy książki „Gadżety popkultury” pokazują jak bardzo.
„Otaczamy się coraz większą liczbą przedmiotów, które są nam niezbędne do normalnego funkcjonowania” – pisze we wstępie Maciej Żakowski. Warto więc przyjrzeć się jak wpływają one na nasze zachowanie, sposób spędzania wolnego czasu czy wręcz podejście do życia.
Autorzy „starają się udowodnić, że rzeczy, przedmioty czy towary, niezależnie od stosowanego pojęcia, nie tylko sytuują jednostkę w społecznej stratyfikacji, ale stanowią istotny element jej wizerunku jako rekwizyty roli społecznej, która w coraz większym stopniu opiera się właśnie na ich obecności”. Poddane analizie zostały takie przedmioty jak t-shirt, portfel, słuchawki, pilot, telefon komórkowy czy kaseta magnetofonowa.
Zbiór składa się z piętnastu esejów wydanych pod redakcją naukową Wiesława Godzica i Macieja Żakowskiego. Już pierwszy esej udowadnia, że warto przeczytać tę książkę – jest nim znakomity tekst o karcie kredytowej autorstwa Zygmunta Baumana.
„Jako członkowie narodu konsumentów nie musimy już odkładać spełnienia marzeń na później, jak tego wymagano od naszych przodków-wytwórców, którzy w pocie czoła wznosili fundamenty naszego świata towarowej obfitości” – wyjaśnia i opisuje, co z tego wynika.
Pozostałe eseje czyta się równie ciekawie, choć ich atrakcyjność będzie zapewne zależała od zainteresowań czytelnika. Niektóre jednak polecam każdemu, jak chociażby świetnie napisany tekst Tomasza Szlendaka o przedmiotach i seksie, czyli o papużkach nierozłączkach. „Uzależniliśmy się” – przekonuje autor i udowadnia, że „nie sposób dzisiaj prowadzić życia seksualnego bez przedmiotów”.
W „Gadżetach popkultury” znalazły się również eseje naszych autorów z blogu Kultura 2.0., czyli Alka Tarkowskiego przybliżającego historię wyobrażeń technokulturowych i Mirosława Filiciaka, który skupił się na joysticku, kontrolerze-protoplaście, pisząc, że jego historia „to historia gier wideo w ogóle”. Ale urządzenie powstałe w 1961 roku stale ewoluuje i łączy się z innymi technologiami. „Tak silnie stopił się z rzeczywistością, że w zasadzie zniknął”.
O każdym z esejów można by napisać oddzielną recenzję. Dość powiedzieć, że powstała fascynująca książka o – wydawało by się – banalnych przedmiotach.
Wojciech Krusiński
Wiesław Godzic, Maciej Żakowski (red.), Gadżety popkultury. Społeczne życie przedmiotów, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007, s. 335.
